Aangekocht: Honig panden in de Zaanstreek
Stadsherstel is op 28 maart eigenaar geworden van de Honig panden in Koog aan de Zaan. De familie Honig, nu vooral bekend van de soep in oranje verpakking, speelde vanaf het begin van de industriële ontwikkeling van de Zaanstreek een zeer actieve rol in het bedrijfsleven. Wij zijn eigenaar geworden van de villa en het kantoor van de Honigs.
De familie Honig Klaas Honig Cornelisz (1805-1887) die de woonvilla Lagendijk 3 liet bouwen was gehuwd met Antje Kaat (1819-1865). Hij kreeg negen molens toebedeeld uit het familiebezit en werkte onder de firmanaam Claas Honig & Zn. Die firma was in 1791 opgericht door zijn opa Claes Gerritsz Honig (1745-1813). De start van voedingsmiddelenbedrijf Honig In 1912 neemt Honig zijn grootste concurrent in Nederland, in Nijmegen, over en noemt deze vestiging 'Hollandia'. De fabriek produceert tarwezetmeel, een grondstof die de basis vormt voor soepen en later ook voor vermicelli en pasta's. Honig wint in 1913 een belangrijk deel van de markt. Honig neemt een klein risico door in 1922 krulvermicelli te introduceren, een wereldwijde primeur. Dat de productnaam 'vermicelli' in het Italiaans kleine wormen betekent, vertelt hij er natuurlijk niet bij. De vermicelli, een in die tijd unieke toevoeging aan de standaard soepen, is een groot succes. Het duurt dan ook slechts een paar jaar voordat Honig de 'opvolger' op de Nederlandse markt durft te brengen: macaroni. In 1930 laat Honig de Nederlandse consumenten kennis maken met droge (vermicelli)soep. Wat een groot succes wordt. Ze groeien uit tot een groot bedrijf die veel levensmiddelen maakt zoals soepen, groentemixen, en allerlei Italiaanse pastavormen. In 2001 wordt het typisch Nederlandse Honig aangekocht door de Amerikaanse multinational H.J. Heinz. |
Lagendijk 3B: voormalige villa van de familie Honig
De villa is van 1870-1880 en het achterhuis is van 1840. Op het fronton van de voorgevel is het familiewapen afgebeeld: een bijenkorf. Tegenover de villa lag het bedrijf M.K. Honig later N.V. Stijfselfabriek "de Bijenkorf". Sinds 1912 is het pand in gebruik geweest als hoofdkantoor van de firma Honig. Ook Lagendijk nr. 1 was als zodanig in gebruik. Hier zetelde de directie en waren de afdelingen gevestigd die niet direct bij de productie waren betrokken, marketing, verkoop, centrale administratie, etc. In 1990 verhuist niet alleen de productie van deze levensmiddelen maar ook het hoofdkantoor naar Nijmegen. Het kantoorpand werd in 2003 verkocht aan de BedrijvigeBij. De villa is nu in gebruik als apotheek en huisartsenpraktijk.
Lagendijk 1: voormalig kantoor van de firma Honig
Dit rijksmonument ligt direct achter de dijk en is een typisch voorbeeld van Zaanse houtbouw. Het is in oorsprong 17e-eeuws en bevat ook in het interieur nog diverse originele onderdelen. De voordeur is waarschijnlijk origineel en bestaat uit een boven- en onderdeur, met aan de binnenzijde een houten klink.
Het pand staat evenwijdig aan de straat waar het een gemetselde gevel heeft. De kopse gevel is van hout en het pand heeft een zadeldak. In de jaren 1973-1975 is de woning gerestaureerd onder leiding van architectenbureau J. Schipper helaas zijn toen ook de tegels van de schouwen (smuigers) gepikt. Het pand bevindt zich in goede staat alleen de gemetselde voorgevel helt aanzienlijk naar achteren. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat de fundering vernieuwd moet worden.
Naast dit pand staat een kleiner huisje uit de tweede helft van de 18e eeuw dat waarschijnlijk als werkplaats is gebouwd. Het heeft eveneens een zadeldak met een in- en uitgezwenkte voorschot. Bekend is dat er o.a. een klokkenmaker heeft gewerkt.
In het pand en de naastgelegen werkplaats woont een kunstenaarsgezin. Zij hebben zeer zorgvuldig en minutieus in het bestaande interieur slaap- en badkamer ingetimmerd. Daarbij het historische interieur zorgvuldig intact gelaten.
Stadsherstel zorgt voor behoud Honig panden
Voor de voormalige eigenaar passen de panden niet in de filosofie van hun concept voor bedrijfsverzamelgebouwen vandaar dat zij haar panden te koop aanbood aan Stadsherstel. De BedrijvigeBij blijft het achtergelegen kantorencomplex als bedrijfsverzamelgebouw exploiteren en de huidige functies blijven in de panden.
Vriendenbijdragen
De Vrienden van Stadsherstel hebben bijgedragen aan de aankoop van deze panden. Voor Stadsherstel is dit een mooie aanwinst van Zaanse monumenten.