Winkelpui met mooie vroeg 20e-eeuwse stijlkenmerken

R

Runstraat 29

Runstraat 29, Amsterdam

Al winkelend of wandelend door de sfeervolle ‘9 Straatjes’ bent u hier ongetwijfeld langsgekomen: dit winkelwoonhuis aan de Runstraat, vernoemd naar de eikenboomschors die gebruikt werd in de leerlooierij. In de loop der jaren waren hier allerhande artikelen te koop: van boter tot bloemen en van kantoorartikelen tot kleding. Nu is er een sieradenwinkeltje gevestigd.

18e Eeuw
Bouw
1923
Winkelpui
1966
Stadsherstel eigenaar
1997
Restauratie
Nu
Bedrijfsruimte & Woning
Bouw
Uytdeelders deser erven

Lambert Lambertszn kocht hier vele erven

In 1615 wezen de Heren Commissarissen van de Nieuwe Fortificatie – de ”uytdeelders deser stede erven” – aan Lambert Lambertszn drie erven toe, waar later onder andere Runstraat 29 zou worden gebouwd. Lambertszn was verver en kocht hier een groot aantal erven, waaronder óók ons pand op nummer 4.
In 1616 verkocht hij de eerstgenoemde erven weer door aan Jan Corneliszn, timmerman. Corneliszn bouwt hier waarschijnlijk een huis. In elk geval is er bij de volgende bekende verkoop in 1638 van IJsbrand Gerritszn, ook timmerman, aan metselaar Jacob Janszn Fuyck sprake van een huis en erf. Fuyck betaalt hiervoor ƒ 1400,-.

Daarna wordt het weer een beetje speculeren. In 1664 verkoopt Marritge Hendrix, weduwe van Michiel Janszn het huis. Schilder Michiel Janszn heeft het perceel waarschijnlijk geërfd via zijn moeder die na de dood van zijn vader in 1642 hertrouwde met deze Fuyck.

Grietje Barents wordt eigenaresse. Zij heeft sinds 1640 ook al het pand ten oosten, het huidige nummer 27, in bezit.

Eigenaren
Bouwvallig pand

Herbouwd in de 18e eeuw

In 1690 verkoopt Lambertus Blauwenhuysen, voor 1/2 part erfgenaam van zijn grootmoeder van moederszijde Grietje Barends het pand met erf aan Servaes van Neer. Hij betaalt ƒ 1000,- contant. Van Neer is courantier van beroep: iemand die een courant schrijft of uitgeeft. In 1730 wordt het perceel weer doorverkocht door de door schepenen aangestelde notaris van Aaltje Servaas van Neer, dochter en enig erfgename van Servaes van Neer en Hilletje Pieters. Het huisje blijkt tegen die tijd bouwvallig, leegstaand en niet meer bewoonbaar te zijn. Aaltje is geestelijk gehandicapt en ongehuwd. De ƒ 2000,- contant die het opbrengt moet een welkome inkomstenbron zijn geweest om te voorzien in haar levensonderhoud.

De nieuwe eigenaar wordt meester-timmerman Aarnout van Sleessen die er ongetwijfeld een nieuw huis neerzet. In 1750 verkoopt zijn weduwe Engeltje Oosterwijk het huis voor ƒ 2000,- contant. Hun vijf kinderen Samuel, Leendert, Cornelia, Sara en Maria, waarvan er twee nog minderjarig zijn, zullen hun legitieme portie in vaders nalatenschap krijgen. De oudste zoon Samuel treedt op als de voogd van Engeltje.

Barend Costers wordt eigenaar en na het overlijden van zijn zoon en erfgenaam Wilhelmus Kosters komt het in 1806 in handen van Jan Hendrik Looman.

Winkel
Boterboer

De winkelpui wordt gemoderniseerd

In de 19e eeuw zijn er in het winkelwoonhuis onder andere een kleermaker en horlogemaker gevestigd. Deze horlogemaker, A.J. Kasten, heeft toevallig in nog een Stadsherstelpand zijn winkel gehad, namelijk rond 1879 aan de Elandsgracht 43. In 1882 koopt hij dit pand en in 1895 wordt het bij een boedelexecutieverkoop weer verkocht.

In de Tweede Wereldoorlog zit hier bloemenmagazijn Fresia en op oude foto’s zien we ook nog een kantoordrukkerij en een vestiging van “De Hollandsche Boterboer”.

Deze boterboer is de uit Leeuwarden afkomstige winkelier Pieter Age Dorenstouter (1878-1940). Hij koopt het pand in 1906. Zes jaar eerder is hij getrouwd met de Amsterdamse Wilhelmina Helena Petronella IJpenberg (1874- circa 1966). Ook in 1906 wordt Christina geboren, als derde dochter in dit huwelijk na Maria in 1901 en Wilhelmina in 1902. Hierna volgen nog twee meisjes: Anke in 1909 en Engelina in 1911.

Het is Dorenstouter die de onderpui volgens de dan laatste trends laat moderniseren. In 1966 verkoopt zijn weduwe het pand aan ons voor ƒ 3000,-. Bij de bijzonderheden staat vermeld dat het perceel voorkomt op de lijst der gemeente-monumenten en dat een onbewoonbaarverklaring wellicht aangevraagd zal worden.

Rol van Stadsherstel
Alle facetten in het klein

Het monument heeft een eenvoudige 18e-eeuwse rollagenklok. In 1923 is de winkelpui gerestaureerd met specifieke stijlkenmerken uit die tijd. Bij de restauratie door Stadsherstel in 1997 is ervoor gekozen om deze stijlvolle pui te behouden en te herstellen.

We hebben deze met veel aandacht gerestaureerd als leerlingbouwplaats. Omdat hier in klein bestek eigenlijk alle facetten van het restaureren aan de orde kwamen, hebben de leerlingen optimaal kennis kunnen nemen van de specifieke kanten van het restauratieambacht.

Inmiddels zit hier I.Ma.Gi.N. Jewels waar u terecht kunt voor sieraden en piercings. Meer informatie op de website: I.Ma.Gi.N. Jewels

Meer informatie

Bronnen:
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Delpher
Stamboom Beltzer, A.E.M. (Ton) Beltzer, database, Genealogie Online (https://www.genealogieonline.nl/stamboom-beltzer/I6117.php : benaderd 17 mei 2023): “Pieter Age Dorenstouter (1878-1940)”

Aan dit project hebben meegewerkt:
Restauratiearchitect: Architectenbureau Vroom te Amsterdam
Restauratieaannemer: Schakel & Schrale te Amsterdam

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.