Het huis van civetkattenhouder Harmen Reijnierszn de Coninck

R

R

Reestraat 5, Amsterdam

Reestraat 5 is nu gelegen in de gezellige en drukke 9 Straatjes, maar voor de aanleg van de Grachtengordel hield Wouter Wouerszn hier zijn groene Warmoestuin. Later, toen er een pand stond, woonde Harmen Reijnierszn de Coninck, met het exotische beroep van civetkattenhouder, er. Daarna was in het pand een eeuw lang een bakkerij gevestigd en dit werd het pand bijna fataal. Gelukkig staat het pand er nog, net als de twaalf andere door Stadsherstel gerestaureerde panden in deze straat.

Voor 1614
Erf was een groentetuin
1629
Civetkattenhouder is eigenaar
1741
Verbouwing tot halsgevel
1980
Aangekocht door Stadsherstel
1982
Gerestaureerd
NU
Winkel en woning
Historie
De aanleg

Dwarsstraatje

Uit heel Europa kwamen in de 17e eeuw duizenden mensen naar Amsterdam om handel te drijven of om een nieuw bestaan op te bouwen. Al snel barstte het oude stadsgebied binnen de Singelgracht uit haar voegen en ontwierp men voor de zo broodnodige stadsuitbreiding de grachtengordel. Zo ontstonden rondom de oude middeleeuwse stadskern de drie hoofdgrachten, Herengracht, Keizersgracht en Prinsengracht. Deze werden door dwarsstraatjes met elkaar verbonden en gaven het gebied in de eerste helft van de 17e eeuw zijn definitieve vorm. In de dwarsstraatjes konden de rijke koopmansfamilies terecht voor de noodzakelijke behoeften. In de straatjes voerden van oudsher ambacht, handel en cultuur de boventoon. Van vuurwinkeltjes tot melkinrichtingen, leerbewerkers en likeurstokerijen. Ook komen we de oud-Nederlandse beroepsnaam civetkattenhouder tegen…

Eigenaar
Civetkattenhouder

In 1615 wordt bepaald dat de eigenaar van het perceel moet meebetalen aan de melioratie, de kosten die de gemeente maakt voor grondverbetering en drainage. De eigenaren worden overigens schadeloos gesteld door de gemeente voor de afbraak en verplaatsing van de huisjes, alsmede voor wat er van het erf afgaat in verband met de aanleg van de Reestraat en de Keizersgracht.

In 1617 koopt schilder Pieter Bruyneus het lege erf nummer 5 en in 1629 is civetkattenhouder Harmen Reijnierszn de Coninck eigenaar en bewoner. Civetkatten zijn kleine, slank gebouwde roofdieren, ze lijken op katten en komen voor in Zuidoost-Azië, Afrika en Brazilië. In de tijd van Reijnierszn de Coninck werden civetkatten vanuit Afrika naar Amsterdam verscheept in manden. Daar werden ze door civetkattenhouders in hokjes gehouden voor de productie van civet. Civet is de sterk ruikende olieachtige stof, afgescheiden door de geurklieren in de liesstreek van civetkatten. Dit werd gebruikt voor sommige parfums.

In de historische roman Het stinkende goud (2016) van Hans van Cuijlenborg, die zich afspeelt in de 17e eeuw, wordt de Amsterdamse handel in civetkatten en het zogenaamde ‘civettrekken’ uitvoerig beschreven. De familie van Harmen Reijnierszn de Coninck blijft na zijn overlijden in het pand wonen, totdat ze het verkopen in 1690.

Gebruik
Twentsche bakkerij

Bij het verwijderen van het stucplafond tijdens de restauratie in 1982 blijkt dat rondom de oven van de bakkerij, die in ieder geval sinds 1851 hier heeft gezeten, verschillende balken zwaar door brand waren aangetast. Deze balklaag is afkomstig uit de oorspronkelijke bouw die in 1741 grondig werd gewijzigd. In een krantenartikel uit 1907 lazen we over de brand die om half vijf uitbrak op 29 januari. De Bakkerij was toen van J.F. Zweers. Van 1937-1939 bevindt zich er een Twentsche bakkerij. Zij verkopen heerlijke Twentse rollen. Als deze op de ontbijttafel verschijnen, zouden zij zonnige gezichten veroorzaken.

Rol van Stadsherstel
Nu hippe winkelstraat

De Reestraat is onderdeel van de 9 Straatjes in Amsterdam. Nu een hippe straat, maar dat was het zeker niet toen Stadsherstel dit pand aankocht in 1980. Stadsherstel heeft meerdere winkelpandjes in dit gebied gerestaureerd. Er kan dus worden gezegd dat mede dankzij Stadsherstel deze winkelstraatjes er nu zo bij staan. In de Reestraat heeft Stadsherstel uiteindelijk twaalf panden gerestaureerd.

Meer informatie

Bronnen:
Archief Stadsherstel
Stadsarchief Amsterdam
Beeldbank Rijksdienst voor het Cultureel erfgoed
Delpher
Wikipedia

Cookie toestemming
Wij gebruiken cookies om uw gebruikerservaring te optimaliseren en het webverkeer te analyseren. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Lees meer over hoe wij cookies gebruiken. Als u akkoord gaat met ons gebruik van cookies, klikt u op "Ok, ik wil verder".
instellingen
Functionele cookies: deze cookies zijn nodig voor een goed werkende website
Analytische cookies: deze cookies worden gebruikt om statistieken van de website bij te houden. De analytische cookies zijn volledig geanonimiseerd en worden niet gedeeld. Tevens wordt het laatste octet van het IP-adres automatisch gemaskeerd.