18de eeuwse lantaarn terug in Amsterdam dankzij de Vrienden
Amstel 95 werd door de Vrienden uitgekozen als pand waar een bijzondere 18de eeuwse lantaarn het beste tot zijn recht komt. Zij hebben ervoor gezorgd dat dit topstuk in zijn soort bewaard en gerestaureerd is.
Violet glas
Theo Rouwhorst, voormalig adjunct hoofd tekenbureau Monumentenzorg Amsterdam, werd in 2003 gebeld door de plaatselijke kringloopwinkel in Castricum. Bij de aangeboden spullen was een oude lantaarn gevonden die erg interessant leek. Het bleek het karkas van een originele eind 18e-eeuwse gevellantaarn in een monumentale maatvoering. Rouwhorst kocht de lantaarn voor € 10,- en benaderde Stadsherstel met de vraag of zij de lantaarn wilde restaureren. Het was meteen duidelijk dat de restauratie een kostbare operatie zou worden, maar Stadsherstel en de Vrienden, die de restauratie betaalden, twijfelden niet. Het ging hier namelijk om een niet gangbaar model met formidabele afmetingen. De lamp is geschilderd en verguld, er is glas ingezet en er is weer een arm bij gezocht.
In de bijna geheel uit elkaar liggende constructie, waarvan dus de arm ontbrak, zijn restanten van paars violet glas gevonden. Dat type glas is kenmerkend voor de tweede helft van de 18de eeuw. In die tijd werd aan glas vaak mangaan toegevoegd: in het begin prachtig helder, maar na verloop van tijd verkleurend naar die specifieke zacht paarse tint.
Herkomst
In het boek van Caspar Philips met de geveltekeningen van de Herengracht staat de lantaarn getekend bij Herengracht 438, precies zoals het hoort, met de onderzijde op circa 3 meter boven de straat naast de stoep op het brede gemetselde penant.
Waarschijnlijk is de ook in die tijd al kostbare lantaarn aangeschaft door bankier Hendrik Bicker of zijn zoon Jan Meester, die het pand in het vierde kwart van de 18de eeuw bezaten. Eigenaren van grachtenpanden brachten ter verlichting van hun stoep vaak eigen lantaarns aan. Toen het pand behoorde tot het complex van de Hollandse Bankunie werd het in 1920 verbouwd waarbij de stoep verdween. De lamp is toen afgenomen en in de opslag gegaan, waarbij hij tenslotte van de zolder van Herengracht 438 terecht kwam bij de kringloopwinkel.
Plaatsing
Stadsherstel liet de restauratie onder leiding van Restauratieatelier Rescura uitvoeren, waarbij de Haagse koperslager Zoppie uit de restanten weer een prachtige lantaarn wist op te bouwen. Vervolgens is de lamp geschilderd en verguld, is er glas ingezet en werd er een arm bij gezocht via de bekende oude lantaarnproducent De Nood.
Gezien de voornaamheid die de lantaarn uitstraalde werd een plek gezocht aan een belangrijke gracht, naast een stoepopgang op een stevige brede penant, die recht doet aan dit bijzondere stuk. De Vrienden van Stadsherstel kozen uit drie geschikte panden van Stadsherstel voor Amstel 95.
