Stadsherstel levert wevershuisjes op

Op woensdag 14 september was het feest op de Vijzelgracht. Het blok wevershuisjes op de hoek van de Tweede Weteringdwarsstraat dat was verzakt door de bouw van station Vijzelgracht van de Noord-Zuidlijn werd na een grondige restauratie opgeleverd

Na de verzakking, die op 10 september 2008 plaatsvond, had de gemeente Amsterdam de huisjes gekocht van de eigenaren en vervolgens gestabiliseerd met op-en-neren en interne verstijvingsconstructies. Dit was nodig om de boel bij elkaar te houden, omdat de betonnen funderingsplaat twintig centimeter was verzakt. Deze plaat was reeds bij een eerdere restauratie van de huisjes eronder gezet. Hierdoor waren de panden niet totaal bouwvallig geworden. De grootste schade werd aangericht door de stabiliteitsbalken die van binnen waren aangebracht.

Haringpakkerstoren

Aangezien de gemeente zelf niet restaureert, heeft Stadsherstel aangeboden behulpzaam te zijn bij het vinden van een oplossing om deze cultuurhistorisch zeer waardevolle huisjes een goede toekomst te geven. Toen Stadsherstel met de gemeente in gesprek raakte over het gevaar dat de voorgenomen herbouw van de Haringpakkerstoren zou kunnen betekenen voor de nominatie van de werelderfgoedstatus en daarbij de zwaarwegende negatieve argumenten van de gemeente de overhand kregen en de bouw werd afgeblazen, is in gezamenlijk overleg omgezien naar een alternatieve inspanning die Stadsherstel zou kunnen verrichten om het beeld van de oude stad te herstellen. Deze werd gevonden in de restauraties van de wevershuisjes.

Bewoners keren terug

De woningen zijn gerestaureerd door Hillen en Roosen, onder leiding van restauratiearchitect Wolbert Vroom. Enkele bewoners en het architectenbureau van Vroom (de voormalige eigenaar, tevens gebruiker van de kantoren in de souterrains) zullen weer terugkeren in de gerestaureerde panden. Voor de bewoners van de woningen is die tijd thans aangebroken. Nu kan de restauratie en herinrichting van het souterrain beginnen, zodat architectenbureau Vroom hier in februari kan terugkeren.

Wevershuizen

De buurt ten zuiden van de Prinsengracht tussen de Reguliers- en de Spiegelgracht werd het Noortse Bosch genoemd. In deze buurt werden de zogenaamde wevershuizen neergezet. Deze werden hier gebouwd om wevers naar de stad te lokken teneinde de kwijnende Amsterdamse textielnijverheid nieuw leven in te blazen. Hiertoe stelde het stadsbestuur in 1670 gratis grond ter beschikking, waar het Burgerweeshuis, het Leprozenhuis en het Binnengasthuis vierhonderd huizen zouden neerzetten. Het project was echter geen succes. Daarom zijn er maar 211 huizen gebouwd. Een aantal werd door de gestichten zelfs al na enkele jaren verkocht. De naam Noortse Bosch is waarschijnlijk ontstaan door de grote hoeveelheid Scandinavisch hout die voor de fundering van de wevershuizen werd gebruikt.

De wevershuizen waren reeksen dwarshuizen onder één daklijst. De vensters besloegen bijna de helft van de gevel, aangezien de wevers veel licht bij de uitvoering van hun ambacht nodig hadden. De tekeningen voor de bouw zijn gemaakt door Philips Vingboons. De huizen hadden een aparte nummering met letters ervoor die de eigenaar aangaven (WH = Weeshuis; L = Leprozenhuis; GH = Gasthuis).