Molen de slokop kreeg 100 gulden aan Marshallhulp

Om herstel van de Europese economie na de Tweede Wereldoorlog te bevorderen bedacht George C. Marshall, minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Staten, een financieel steunplan. Molen de Slokop kreeg in dat kader 100 gulden. Bekijk het korte filmpje en lees hoe minister-president Drees de Amerikaanse minister Harriman op eenvoudige wijze ontving.

Het Marshallplan

Het Marshallplan, eigenlijk European Recovery Program (ERP) genaamd, was een initiatief van toenmalig minister van Buitenlandse Zaken George C. Marshall van de Verenigde Staten. Het moest ervoor zorgen dat de Europese economie zou herstellen na het einde van de Tweede Wereldoorlog. 

Plan met een politiek tintje

Naast de economische wederopbouw had het Marshallplan ook het doel om de uitbreidingsdrift van de Sovjet-Unie in te dammen. Na de Tweede Wereldoorlog waren al diverse Oost-Europese landen onder de communistische invloedssfeer van de Sovjet-Unie gevallen. De redenatie van de Verenigde Staten was dat sterkere economieën minder snel communistisch zouden worden.

Marshall wilde dat de Europese landen met een gezamenlijk plan zouden komen. In 1947 vergaderden zestien landen met elkaar over het plan. De Sovjet-Unie en haar satellietstaten waren niet van de partij. Zij zagen het Marshallplan als een aantasting van de soevereiniteit van kleine landen in Europa. Ook Spanje was niet aanwezig. Dit vanwege het feit dat dat een neutrale positie innam tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Geld beschikbaar voor hulpgoederen en monumenten

De Verenigde Staten keurden het ingediende plan goed en vanaf 1948 kregen de deelnemende landen, waaronder Nederland, steun van de Amerikanen in de vorm van geld, goederen, grondstoffen en voedsel. Deze steun zou uiteindelijk tot 1952 duren en bedroeg in totaal 12,4 miljard dollar, waarvan 1 miljard naar Nederland zou gaan. De totale steun bestond voor 20% uit een lening en 80% uit een gift. Er werd ook geld beschikbaar gesteld voor restauratie van nuttig en beeldbepalend erfgoed zoals kerken, raadhuizen en molens.
   

Op de thee bij Willem Drees

Nu was het niet zo, dat iedereen, die om Marshallhulp vroeg, die ook kreeg. Er werd wel degelijk gecontroleerd of je het wel nodig had. Het verhaal gaat, dat de Nederlandse minister-president, dr. Willem Drees,  de toenmalige Amerikaanse minister van Economische Zaken, Averell Harriman en zijn assistent op bezoek kreeg. Drees, die een eenvoudig huurpand aan de Haagse Beeklaan bewoonde, deed zelf open en werd aanvankelijk voor de huisknecht gehouden. Nadat dit misverstand was opgehelderd, namen de heren wat onwennig plaats in de kleine huiskamer, waar ze door de echtgenote van Drees thee met een mariakaakje kregen gepresenteerd. Toen ze na afloop in de gang hun jassen aantrokken, zou Harriman tegen zijn assistent hebben gezegd: "Als dit de huisvesting is van de minister-president, hoe moet de rest van de bevolking dan wel niet wonen? Nederland heeft onze steun hard nodig!"

Overigens valt de wederopbouw van Europa na de Tweede Wereldoorlog niet geheel toe te schrijven aan het Marshallplan. Verschillende landen, waaronder Nederland, hadden al gezorgd voor een solide herstel. Het Marshallplan was daarbij natuurlijk wel een flinke steun in de rug.

Hulp bijna ingetrokken

Twee keer kwam de Marshallhulp voor Nederland op de tocht te staan. Allereerst vanwege de kwestie in Nederlands-Indië in 1949. Later om het feit dat Nederland niet mee wilde doen aan de Koreaanse Oorlog. Beide keren zwichtte Nederland, waardoor de Marshallhulp niet werd ingetrokken.

De Hollandsche Molen kreeg subsidie

De Hollandsche Molen kreeg 29.000 gulden uit de Marshallhulp. 100 gulden werd gebruikt voor de restauratie van Molen de Slokop in Spaarndam. Dat was 10% van de totale restauratiekosten. Op 1 augustus 2016 werd de molen aan Stadsherstel overgedragen omdat De Hollandsche Molen zich meer wilde concentreren op haar kerntaken: belangenbehartiging en draagvlakverbreding.

Bekijk het filmpje van twee minuten van de Amerikaanse Ambassade over hoe het Marshallplan bijdroeg aan het herstellen van molens in Nederland.  

Over molen ‘De Slokop’

De in 1877 gebouwde vijzelmolen bemaalde vroeger de 705 ha. grote Vereenigde Binnenpolder onder Haarlemmerliede en Spaarnwoude op Rijnlands boezem. De molen is gelegen aan de brede water, genaamd Mooie Nel, en is de opvolger van een schepradmolen.
Samen met ‘De Liedemolen’ werd tot 1927 de polder met windkracht droog gehouden. Tot 1950 is ‘De Slokop’ voor de bemaling in bedrijf geweest en sinds 1951 wordt hij verhuurd als woning.