In het spoor van restauratieprojecten Geldersekade en Foeliedwarsstraat

Hoe gaat dat eigenlijk in zijn werk, het restaureren van een monument? Waar begin je? Zijn er bijzondere vondsten? Hoe zit het met de ontstaansgeschiedenis, eigenaren en huurders? Als je een restauratie op de voet volgt, dicht op de huid zit – onderhuids bijna – zó dat je aan het einde van het project quasi goede kennissen bent met de projectleider en aannemer, krijg je antwoorden. Twee restauratieprojecten volgen we op die manier en vertellen erover. Op 4 mei a.s. is er ook wat te zien tijdens het open huis van de Foeliepanden.

Tekst Monique Hollenkamp

GELDERSEKADE 15, FOELIEDWARSSTRAAT 40-52 EN RAPENBURG 93

Twee bijzondere projecten. Het eerste, aan de Geldersekade op nummer 15, is het smalste rijksmonument in het bezit van Stadsherstel en dateert van oorsprong uit einde 16e eeuw. In de huidige staat zijn vier eeuwen bouwgeschiedenis te ontdekken. In het derde kwartaal van de 19e eeuw werd de voorpui vervangen. In deze buurt – de Lastage – werd vóór de Tweede uitleg veel illegaal gebouwd, totdat de Geldersekade als verdedigingsgracht haar functie verloor en de stadsmuur een stuk opschoof naar het oosten. Op precies de plek van die voormalige stadsmuur werden de huizen aan de Geldersekade gebouwd.

Het tweede project ligt in een heel interessante buurt: de voormalige Jodenbuurt. Ook tijdens die Tweede stadsuitleg werden aan de oostkant van de stad drie eilanden – Uilenburg, Marken en Rapenburg – aangelegd. De scheepsbouwindustrie die eerder in de Lastage was gevestigd schoof mee op naar het oosten, waardoor de Lastage opnieuw kon worden verkaveld. 

Bebouwing op het nieuwe eiland Rapenburg in de Foeliedwarsstraat dateert van halverwege de 17e eeuw. Grote huizen met ervoor een erf voor de scheepsbouw komen prominent aan ‘de voorkant’, aan de gracht, het tegenwoordige Rapenburg. Daarachter, in de Foeliedwarsstraat, stonden huizen soms met een achterhuis aan de straat. Daarachter lagen vaak nog eenkamerhuisjes. Ertussen liepen gangen (smalle stegen) en gaf een poortje toegang tot de achtergelegen huisjes. Eind 18e eeuw was deze buurt zó aan vernieuwing toe, mogelijk mede door overbewoning, dat een aantal huizen onbewoonbaar werd verklaard en kon worden gesloopt. Een aantal andere werd ver- of herbouwd. Tot die laatste categorie behoren de Foeliepanden van Stadsherstel. Rapenburg 93 is het achterbuurpand van Foeliedwarsstraat 40.

OPEN HUIS FOELIEPANDEN

Op 4 mei a.s. houden we open huis. Dan is er dus wat te zien. We staan stil bij de geschiedenis van de bewoners van de Foeliepanden en vertellen over de restauratie. Het open huis is ook het startpunt van onze wandeling Joods Amsterdam.
En alvast voor in de agenda van onze Vrienden: Geldersekade 15 kan worden bezocht tijdens de Vriendenwandeling op zondag 28 mei.

Stadshersteller Stella van Heezik bij NH Radio over Foeliepanden

Op dinsdag 28 maart werd Stella van Heezik door Rijdende Reporter Stephan Roest geïnterviewd. Luister het fragment terug op de website van NH Radio. Klik op het geluidsfragment van 13.00-14.00 uur en luister vanaf de 47ste minuut naar het verhaal over de Foeliepanden. 

Volgende keer: de start van de restauraties 

Mis niks en volg deze projecten op Facebook, Twitter en Instagram.

MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR 

En donateurs van Stadsherstel.

Architect: Rappange & Partners Architecten BV
Bouwdirectie: Bureau Delfgou architectuur en monumenten
Constructeur: Duyts Bouwconstructies B.V.
Aannemer: Bouwbedrijf van den Engel b.v.

Het funderingsherstel van Geldersekade 15 wordt mede mogelijk gemaakt door:
Constructeur: De Beaufort Bouwadvies 
Tekenwerk: Architektenburo  Sarlemijn
Aannemer fundering: Bouwbedrijf De Vlucht