Een kijkje in de restauratiekeuken (4)

Monumenten restaureren is een prachtig doel waar we ons graag mee bezighouden. Het is al heel spannend om te onderzoeken of we een pand kunnen behouden voor de toekomst. Maar als de restauratie daadwerkelijk begint dan gaat ons hart nog sneller kloppen. Want wat voor schatten komen we tegen achter alle (niet) monumentale onderdelen.

Korsjespoortsteeg 8: beschilderde tegels achter een kast

Het pand Korsjespoortsteeg 8 is bijna gerestaureerd. Tijdens de restauratie kwamen we bijzondere vondsten tegen op de eerste verdieping. Daar bevindt zich in de voorkamer in de linker bouwmuur een ondiepe nis die afgewerkt is met tegels. De nis kwam tevoorschijn achter de aftimmeringen van een houten tussenwand met inbouwkast die later voor deze nis is geplaatst.

Op de tegels staan veren/bladeren afgebeeld in een diagonaal decor met één hoekmotief. Vier tegels vormen zo samen één geheel waarbij het hoekmotief, die in het midden samenkomt, één centraal motief vormt. De tegels zijn eenkleurig beschilderd in paars. Naast blauw is dat de meest voorkomende kleur die respectievelijk in gebruik is vanaf ca. 1620 en 1650. Na vergelijking met andere tegels in het boek ‘De Nederlandse Tegel’ van Jan Pluis komen we op een datering van eerste helft van de 18e eeuw. De nis zal worden behouden, echter zal deze niet in het zicht blijven, vanwege de latere betimmeringen die ervoor geplaatst zijn en die we willen behouden.

Beschilderde aftimmerlat met oude naam van voormalige bewoner
In hetzelfde pand zijn we ook beschilderingen tegengekomen op een aftimmerlat van de begane grond pui. Onder de aftimmering kwam de originele pui tevoorschijn met weer een halfvergane aftimmerlat waarop de naam J. Jagtman was geschilderd en het nummer 5389. 

De Amsterdamse huizen werden zo’n 200 jaar geleden voor het eerst van een huisnummer voorzien. De manier van nummeren en dus ook de huisnummers zijn een aantal keren gewijzigd. Het nummer op ons pand is een oud verpondingsnummer. In 1651 zijn de verpondingen ingevoerd, dit was een belasting op alle onroerende goederen waaruit inkomsten werden verkregen. In het gemeentearchief van Amsterdam zijn de verpondingskohieren van 1734 tot het jaar 1805 te vinden. 

Op het verpondingscohier van het verpondingsnummer 5389 van 1802 t/m 1805 stond dhr. John Jagtman aangegeven. Het feit dat de verpondingskohieren op zijn naam staan, wil niet zeggen dat hij er daadwerkelijk heeft gewoond. Hij heeft de belasting betaald. In de transportakten vinden we terug dat Jacobus Jagtman het pand voor ƒ 2.750 had gekocht. De bewonersgeschiedenis van het pand laat zien dat in het pand, die uit twee wooneenheden bestond: huis en boven, meestal kleine gezinnen van protestantse ambachtslieden woonden. Al komen we in het archief een uitzondering uit 1829 tegen. Dan komt er een gezin uit Kampen wonen met vier kinderen en in deze woning werden nog drie kinderen geboren.  Als benedenburen kregen ze in 1850 een suikerbakker met zijn vrouw en twee kinderen. Na vier jaar verhuisde dit gezin en kwam er een schoenmaker wonen met z’n vrouw en twee kinderen.  

Tekst op het NACO-huisje

‘Het verdwenen NACO-huisje’ had een heel ander soort plaatsaanduiding. In de 19e eeuw waren er veel steigers te vinden aan de achterkant van het Centraal Station. Om aan te duiden op welke steiger de bezoekers moesten zijn kregen de steigers nummers. En zo werd op ons huisje het woord Steiger met nummer 7 geschilderd. Die tekst kwamen we tijdens de restauratie tegen onder diverse lagen verf. We zijn nog aan het beraden of we die tekst terug gaan brengen. Want die tekst was niet vanaf het begin op het pand aangebracht en het zou verwarring kunnen geven als het pand op haar nieuwe plek staat.

Steun de terugkeer en restauratie van het NACO-huisje
Wist u dat er al € 96.231 is bereikt van € 100.000? Een prachtig bedrag. Maar dat is nog net niet genoeg. Ook bijdragen aan de terugkeer en restauratie van het NACO-huisje? Doneren kan op de website mijnstadsherstel.nl

Teksten in de Foeliedwarsstraat

De bewoners van de Foeliedwarsstraat 40 hanteerden een andere schrijfstijl om aan te tonen dat zij in dit pand woonden. Toen wij het pand bezochten waren de teksten een verrassing. De krakers hadden namelijk een diversiteit aan teksten en afbeeldingen achtergelaten in het pand. Van deze schilderingen weten wij wel zeker dat we ze niet behouden. Maar we hebben de tekeningen nu in ieder geval vastgelegd voor het nageslacht.