Aankoop: oudste houten horecapand

Stadsherstel neemt dit jaar nog De Waakzaamheid in Koog aan de Zaan onder haar vleugels. De Waakzaamheid staat bij veel Zaankanters en Amsterdammers bekend als legendarische poptempel. Maar de historie gaat terug naar 1626. Toen was het pand een houten herberg waar handelsreizigers logeerden op weg naar Amsterdam. 

Oudste houten horecapand met een rijke geschiedenis

De Waakzaamheid is het oudste nog bestaande houten horecapand in Nederland. Hierover werd al gesproken in 1626 toen onder de naam van Herberg “De Prins”. Ten tijde van de Franse machthebbers (1806 -1813) veranderde de naam in De Waakzaamheid. Eeuwenlang speelde De Waakzaamheid een belangrijke rol in het dagelijkse leven van Koog aan de Zaan. Zo werden er veilingen en openbare verkopen gehouden, hield de vrijwillige brandweer er uitbundige feesten en waren er tal van muziek en toneeluitvoeringen. Ook kon er in De Waakzaamheid kolf worden gespeeld (1891). De kolfvloer is nog steeds in het naastgelegen stenen gebouw aanwezig.

In de jaren na de Tweede Wereldoorlog groeide De Waakzaamheid uit tot een jazztempel. Een reeks van internationale artiesten, waaronder Billie Holiday maakte er hun opwachting waar. Later traden er veel nationale artiesten op als De Dijk, Herman Brood, de Golden Earing maar ook Toon Hermans en Wim Sonneveld.

De Waakzaamheid werd een begrip in de Zaanstreek, maar ook in Noord-Holland en Amsterdam stond de uitgaansgelegenheid goed bekend. De houseparty’s in de jaren 80 en 90 met dj’s als Eddy de Clerq, Marcello en Tiësto waren legendarisch en trokken liefhebbers uit het hele land. Het allerlaatste feest was op 21 juni 2008. Het betekende niet het einde van De Waakzaamheid want in 2011 begon de restauratie. 

Architect Han van Leeuwen vertelt meer over de historie

De Waakzaamheid in Het Mooiste Pand van Nederland

Na het sluiten van housetempel De Waakzaamheid raakte het pand verder in verval. Om dit rijksmonument niet verder te laten verpauperen werd de hulp ingeschakeld van particulieren en het tv-programma Het Mooiste Pand van Nederland. Helaas won De Waakzaamheid net niet de hoofdprijs van 1 miljoen. De initiatiefnemers gaven niet op en maakten een plan om 1,1 miljoen euro binnen te halen. Zo was er bijvoorbeeld de actie ‘Adopteer een plank’. Door fondsen, subsidies en particulieren kon de restauratie op 19 maart 2011 van start gaan. 

Bekijk hoe vervallen De Waakzaamheid was voor restauratie

Oude functie van herberg weer terug

Na de restauratie heeft De Waakzaamheid zijn oude functie als herberg weer teruggekregen. Tijdens de restauratie is de dubbele smuiger (een typisch Zaanse vuurplaats) met tegeltjes van Bijbelse voorstellingen teruggebracht. En na kleurenonderzoek is er voor gekozen om de buitenkant kopergroen te maken. Sinds september 2012 is restaurant De Vijfde Smaak hier te vinden.

Overname van Stichting De Waakzaamheid

Stadsherstel neemt dit jaar het pand over van Stichting De Waakzaamheid. Dit om in de toekomst het monument te onderhouden en te beheren.

Armando Palermo, van Stichting De Waakzaamheid:
“Het is een logische stap. Vanuit de stichting vindt exploitatie plaats, maar wij zijn geen exploitant. We zijn op zoek gegaan naar een geschikte partij die op lange termijn een visie heeft op de instandhouding. In Stadsherstel vonden wij die partij. Zij hebben meer kennis aan boord om het in de toekomst ook te kunnen beheren. Het pand wordt op korte termijn overgedragen aan Stadsherstel. Waarschijnlijk wordt het eind van het jaar al getransporteerd.” 
Bron quote: De Orkaan